systemowe myślenie – Elżbieta Rogalewicz

Badanie i nauka w działaniu

” Celem narzędzi rozwoju, transformacji jest wspieranie coraz to mądrzejszych i skuteczniejszych działań” Elaine Herdman-Barker & William R. Torbert

Uczęszczam obecnie do szkoły trenerów biznesu, chce oprócz coachingu oferować również szkolenia i warsztaty i szczerze zaczyna mi mocno przeszkadzać forma nauki transmisyjnej – przekazującej wiedzę. Oczywiście organizatorzy proponują na koniec szkoły, aby każdy uczestnik stworzył własny scenariusz szkolenia i przeprowadził szkolenie, ale to tylko na koniec. Cały program jest raczej bierny. Czego mi brakuje? Badania i nauki w działaniu. O tym w tym poście!

Dominujący techniczno – racjonalny sposób myślenia, który charakteryzuje XX i początek XXI wieku opiera się na rozdzieleniu umysłu od ciała, które implikuje oddzielenie badania, nauki od działania. Analizujemy, planujemy i na podstawie analizy i planu działamy. Następnie analizujemy wyniki działania i przygotowujemy się do ponownego działania. Oczywiście widzę plusy takiego linearnego podejścia, ale wzmocniłabym, poszerzyłabym obszar nauki w działaniu, jest to bardziej holistyczne podejście.

Chce wam zaprezentować proces transformujący uczenie się ACTION INQUIRY, praktykę dla osób indywidualnych, zespołów czy cały organizacji, stworzoną przez William R. Torbert. Action inquiry jest oparty na tradycji procesu artystycznego, który generuje produktywność, transformację i emancypację, inaczej niż w tradycji techniczno – racjonalnej, która generuje jedynie mechanicznie/ elektrycznie spowodowaną poprawę wydajności 😦

Action Inquiry to nie jest zwykły zbiór zaleceń, jak się zachowywać, żeby odnieść sukces. To nie jest też tylko proces, który można wdrożyć metodą mechanicznego kopiowania. Action Inquiry to sposób uczenia się na nowo, korzystając z żywego tu i teraz, jak tu i teraz najlepiej działać. Uwaga ! Action Iquiry wymaga od praktyka otwartości, ciekawości, gotowości na transformację przez całe życie.

Od czego warto zacząć ten proces ? Od siebie. ACTION INQUIRY ma trzy poziomy: subiektywny, intersubiektywny i obiektywny. Zaczynamy od subiektywnego, czyli od siebie First Person Awarness.

Celem tego procesu jest poszerzenie , rozwój świadomości, tak żeby coraz więcej obejmowała z ” tu i teraz”. Po kolei koncentrujemy się, obejmujemy uwagą cztery obszary naszego doświadczenia: 1. świat zewnętrznych fizyczny, 2. nasze zachowanie i uczucia, 3.dalej obszar myśli i 4. na koniec obszar uwagi, intencji, wizji. Dobrą metodą poszerzania świadomości, skupienia uwagi” na tu i teraz” jest np. pisanie dziennika, medytacje a nawet modlitwa.

Doświadczamy życia w tych czterech obszarach jednocześnie i ciągle. Celem procesu action inquiry jest zaobserwowanie niespójności pomiędzy tymi obszarami. Ważne jest, że zazwyczaj w naszym codziennym działaniu bierzemy nasze myśli i naszą uwagę za niezmienną, pewną podstawę, na bazie której osądzamy jak się zachowywać, co robić, co obserwować. W procesie action inquiry kwestionujemy wszystkie te ” pewne podstawy”.

Co możemy zyskać badając siebie w działaniu? Bill Torbet uważa, żeby możemy osiągnąć integralność i znaleźć pasję poprzez zrozumienie i działanie w zgodzie w naszymi wartościami.

Kolejnym krokiem jest intersubiektywne badanie w rozmowie Second Person Conversation. I tu zadam wam pytania o wasz sposób prowadzenia rozmów! Na ile sprawdzacie czy wszyscy uczestnicy wiedzą o czym toczy się rozmowa, na ile sprawdzacie w czasie trwania rozmowy jej skuteczność, na ile zastanawiacie się nad przyjętą strategią prowadzenia rozmowy, na ile ona daje rezultaty? W jakim stopniu zadajecie siebie pytanie: po co rozmawiamy, jaka jest rama ” name of the game” naszej rozmowy?

W procesie intersubiektywnego action inquiry mamy 4 etapy przemawiania ( rozmowy) , które w pewnym stopniu korespondują z 4 obszarami naszego doświadczania. Po kolei mamy: 1. Pytania ( inquiry), które eksplorują obszar świata zewnętrznego 2. Ilustrowanie ( illustrating) snuje opowieści o naszych działaniach, zachowaniach 3. Obrona ( advocating) mentalnie mapuje, opisuje z własnej perspektywy świat, sprawę do omówienia 4. Ramowanie ( framing) sugeruje na czym uczestnicy mają ” „zawiesić uwagę.

Co możemy zyskać stosując 4 etapy badania w rozmowie? Bill Torbet uważa, żeby możemy osiągnąć wzajemność i rozwinąć współczucie poprzez stworzenie wspólnej wizji i działając razem, jako zespół.

Third person action inquiry dotyczy etapów ego rozwoju, to w jaki sposób działamy zależy od logiki działania/ czyli inaczej naszego ego rozwoju. Warto poznać teorię rozwoju ego i poszczególne etapy rozwoju człowieka, żeby wiedzieć, jaka logika działania przeważa w naszym doświadczeniu, co determinuje nasze doświadczenie! Na mojej stronie są opisane poszczególne etapy ego rozwoju.

Co możemy zyskać poszerzając badania o znajomość teorii ego rozwoju? Bill Torbet uważa, żeby możemy osiągnąć beznamiętną obiektywność i trwałość biorąc bardzo szeroką perspektywę i szukając wpływów kulturowych w kierunku maksymalizacji poczucia szczęścia jednocześnie szanując ekologiczne ograniczenia.

Jakie korzyści będą płynąc z adaptacji takiego sposobu uczenia się?! Możemy mieć poczucie wzrostu integralności osobistej, wzajemności międzyludzkiej oraz trwałości organizacji i środowiska.

Elżbieta Rogalewicz

System – myślenie systemowe

Ostatnio analizowałam stan naszego Państwa, jako systemu 🙂 Np. u mnie w obszarze coaching, widzę, że zawód ten nie jest pewien sposób uregulowany, wpisany w istniejące struktury, które znowu wynikają z założeń, paradygmatów, które funkcjonują w naszej kulturze, co znowu może wynikać z etapu rozwoju świadomości, nadawania znaczeń i logiki działania.

Ja widzę wiele zastosowań coaching dla dobra całego systemu – lokalnej społeczność Polska, choćby praktyka, staż coachów w urzędach pracy, studentów, dorosłych. Jakoś tak mi się wszystko nie styka. Już pomijam fakt, że studiując etapy ego – rozwoju doszłam do wniosku, że wolny rynek ( turkusowy – z teorii integralnej) to stan umysłu, etapu rozwoju. A kapitalizm, mocno pomarańczowy z własnym celami mocno ogranicza wprowadzanie nowych podejść, zwalcza też te stare, które jeszcze się ostały. W sumie jest to ścieranie się różnych etapów logiki działania, tego co jest ważne i realne, w jaki sposób się organizujemy.

Wracając do systemów i myślenia systemowego znalazłam ciekawe opracowanie i wprowadzenie do myślenia systemowego i fragmentem chce się dziś w tym poście podzielić.

Jeśli w ogóle mówimy o systemie,to jak go scharakteryzować, co to jest system?

System ma cel. To cel trzyma cały system w kupie. Zastanówmy się jaki cel ma państwo? Zapewnić bezpieczeństwo, pracę, edukację, prawo i sprawiedliwość swoim obywatelom. Może ten cel potrzebuje być ewolucyjny – to z turkusu 🙂
Wszystkie elementy systemu potrzebują być obecne dla systemu, aby działał optymalnie. Tu mogę wam pokazać jak jesteśmy obecni z perspektywy teorii ego rozwoju, na etapie group- centric a jak na etapie self- actualizing ( mapa i etapy dostępne na stronie https://elzbietarogalewicz.com/lmf-mapa-ego-rozwoju/ ) Na etapie group -centric ludzie organizowani są w grupy, wokół norm, zasad, wartości, to grupa daje ludziom tożsamość, ludzie nie są jeszcze, w sensie psychicznym, oddzielnymi osobami. Znowu na poziomie self – actualizing ludzie zbudowali już swoją oddzielną osobę, mocne ego i dodatkowo poprzez pracę wewnętrzną nawiązali kontakt z esencją, z sensem własnego bytu i dzięki temu organizują się wokół wartości, misji, które oni sami w sobie odnaleźli. To jakby dwa światy- mechaniczny i organiczny 🙂 W systemie wszystkie elementy są potrzebne i usunięcie jakiegokolwiek powoduje załamanie systemu.
Porządek w jakim ułożone są elementy wpływa na funkcjonowanie systemu. Jeśli np. elementy tostera ( toster to system, którego celem jest robić grzanki) zostaną w przypadkowy sposób ułożone to z pewnością nie zadziała system – toster. W sumie teraz ja doświadczam braku funkcjonowania państwa, bo elementy zaczęły działać w przypadkowych sposób, często mając też inny cel 🙂 Jednak wciąż mało w tym widzę organicznego podejścia, raczej nowe mechaniczne systemy się tworzą w ramach systemu państwo.
System potrzebuje ciągłego feedbacku, żeby zachować stabilność. Feedback to przesyłanie i odbieranie informacji. Feedback daje wiedzę, czy to co robi system jest na drodze do wyznaczonego celu. U nas feedbackiem w państwie są sondaże, wybory.

Zapraszam do wspólnego myślenia systemowego 🙂

Więcej https://thesystemsthinker.com/introduction-to-systems-thinking/

Elżbieta Rogalewicz

Kto odpowiada? czyli post o odpowiedzialności :-)

Zapraszam was do refleksji! Dużo się mówi o odpowiedzialności a ja ostatnio zadałam sobie pytanie i wam też polecam: ” Kto tak na prawdę odpowiada, jest odpowiedzialny?”

Pytanie pojawiło mi się po słowach z cytowanej książki na portalu społecznościowym” Jaka piękna iluzja” M. Tulii, stwierdzających, że nasze ” ja” to suma naszych doświadczeń, to naczynie napełnione światem.

Dodatkowo zaprosiły mnie do refleksji słowa Billa Torberta: ” Jeśli nie jesteśmy świadomi, że jesteśmy częścią problemu, to nie będziemy mogli być częścią rozwiązania”. Z tym cytatem wiążą się też słowa, bodajże Einsteina, że nie możemy rozwiązać problemów z tego samego poziomu świadomości.

Kim jest ten co ma odpowiadać, być odpowiedzialnym? Jeśli jesteśmy światem a świat to my, to nie ma tego co odpowiada! Jesteśmy przecież jedynie naczyniem wypełnionym światem. Inaczej my jesteśmy częścią świata, problemów, które chcemy rozwiązać. I zgadzam się z tym stwierdzeniem, ale do pewnego ” poziomu”, poziomu rozwoju ego, świadomości.

W procesie rozwoju wchodzimy jakby na szczyt góry i stajmy się obserwatorem. Z wyższej perspektywy widzimy ten świat i jak ten świat nas napełnia ( warunkuje) i wtedy stajemy się tym, co odpowiada. Stajemy się tym, kto zajmuje stanowisko wobec świata i tego co nas warunkuje, stajemy się odpowiedzialni. Do pewnego poziomu świadomości jest lęk, reaktywne zachowanie i dopasowanie do tego co jest, potem jest pożądanie i proaktywne działanie ( kreacja rzeczywistości) a potem kwestionowanie świata, zajęcie stanowiska wobec świata, świadomość i odpowiedzialność.

Ciekawe podejście do wchodzenia na nowy poziom rozwoju ma logoterapia Viktora E. Frankla, którego teraz studiuje. Chętnie podzielę się spostrzeżeniami w kolejnym poście!

Elżbieta Rogalewicz