Ja robię swoje, a ty swoje. Nie jestem na tym świecie po to, by spełniać twoje oczekiwania, a ty nie jesteś na tym świecie, by spełniać moje. Ty to ty, a ja to ja. I jeśli przypadkiem natrafimy na siebie to wspaniale, jeśli nie, to nic nie można na to poradzić.
Fritz Perls, „Gestalt Therapy Verbatim”, 1969
Ten powyższy tekst pod nazwą ” modlitwy Gestalt” jest mottem, którym twórca terapii F.Perls zaczynał spotkania. Ta ” modlitwa” jest przesłaniem od człowieka do drugiego człowieka. Określa ona postawę, dzięki której nasze relacje z innymi mają być bardziej satysfakcjonujące.
Zdecydowanie można odnieść powyższe motto jako manifest egoizmu – jednak patrząc z perspektywy ego rozwoju ( teorii Susan Cook – Greuter) taki manifest na czasy i kontekst społeczny, w którym żył Fritz Perls miał znaczenie w transformacji do etapu odrębność psychologicznej, budowania niezależnego ” ja” z jasnymi granicami. Fritz Perls podkreślał, że ważne do niego było wyjście z konfluencji, czyli zlania z innymi do odrębności. W teorii ego rozwoju to jest moment przejścia ( oczywiście nie jest to liniowe przejście, integrujemy poprzednie etapy i mamy dostęp do całości) z etapu Group- centric do Skill – Centric, to ważny moment w rozwoju człowieka. Od pełnej identyfikacji z grupą do budowania odrębności, własnych granic. I tu według Perlsa zaczyna się kontakt, komunikacja, podmiotowe a nie przedmiotowe podejście i rzeczywiście potrzebne są granice, bo kontakt odbywa się na granicy Ja – Ty.
Integralne podejście nie polega na tym, że przechodzimy z etapu do etapu. Integrujemy kolejne etapy, wracamy w rozwoju do wszystkich etapów, aby szerzej je zrozumieć i włączyć. Teoria ego rozwoju mówi, że do pewnego momentu nie potrafimy integrować jakości kolejnych kroków, raczej mamy tendencje do porzucania jednych na rzecz drugich. Wyrazem tego jest właśnie ” modlitwa Gestalt” – teraz jestem odrębny i nic nie można na to poradzić.
Teoria ego rozwoju nie zatrzymuje się na tym ważnym kroku budowania własnej odrębności, granic. Kontakt, relacja pomiędzy odrębnymi podmiotami ” ja – ty”, integrowanie przeciwstawnych wartości, spełnienie w kontekście społeczno- kulturowym to droga do skierowania się do wnętrza i pogłębiania procesu indywiduacji, który prowadzi paradoksalnie do poczucia coraz większej współzależności, miłości – akceptacji, poczucia jedności, rozpuszczania granic. Droga rozwoju ego łączy się z odkrywaniem naszej autentycznej esencji, istoty. Nasze ego łączy się z esencją – wypełniamy poczucie pustki egzystencjalnej. Stajemy się prawdziwą osobą.
Ela
Elżbieta Rogalewicz 